Bu yılki Hanuka saldırısı, Tevrat bayramlarının Miladi yılın 10. ayı ile bir sonraki Miladi yılın 3. ayı arasında uzun süre kesintiye uğramasına atıfta bulunarak bu vesileyle Mescid-i Aksa’ya yönelik saldırının beşinci ana aşamasını oluşturmayı amaçlamaktadır. Temel hedef ise, sayı bakımından Mescid-i Aksa’ya yönelik baskınların artırılması ve Talmudik ritüellerin Aksa içinde uygulanmasının sağlanmasıdır. Tüm bu çabalar Tapınağın manevi inşasını hızlandırırken fiili inşasına da zemin hazırlamaktadır. Mescid-i Aksa’ya yönelik saldırıları üç başlık altında ele alabiliriz:
1) Saldırganlık Dönemi Olarak Hanuka Bayramı:
Hanuka Bayramının 26 Aralık 2024 Perşembe gününden 1 Ocak 2025 Perşembe gününe kadar uzaması ve cuma ve cumartesi günleri Aksa’nın kapılarının kapatılmasıyla altı gün süren baskınlar yaşanmıştır. Mescid-i Aksa altı gün boyunca toplamda 2.567 radikal Siyonistin baskınına maruz kalmıştır. Tüm bu oranlar ortalama bir gün içinde toplamda 428 Siyonistin Aksa’ya girdiği anlamına gelirken bu sayı altı gün boyunca değişerek devam etmiştir.
Bu sayılar ışığında radikal Tapınak Grupları Hanuka Bayramı boyunca baskınları %53 oranında artırmıştır. 2022 yılındaki baskın oranlarına baktığımızda bu sayının günlük 280 baskın olmakla birlikte toplamda 1.681 olduğunu görmekteyiz. Başka bir deyişle, Mescid-i Aksa’ya saldırmak için kullanılmaları bakımından onu önemsiz bir bayram statüsünden Tevrat bayramlarının ikinci sırasına taşımayı başarmışlardır, zira günlük ortalama baskın sayısı Roş Haşana’daki baskın sayısına yaklaşmış durumdadır.
2) Talmudik Ritüellerin Dayatılması Bakımından Hanuka Bayramı:
Hanuka Bayramı saldırılarında bu yıl Aksa’nın doğu avlusunda Hanuka mumları yakılmış bu durum Mescid-i Aksa içinde 2021 ve 2023 tarihlerine ek olarak üçüncü kez gerçekleşmiştir. Fakat bu yılki mumlar bayramın son gününden bir gün önce yakılmıştır. Diğer dini ögelerin eksikliğine ve şamdanın Aksa’ya getirilememesine rağmen bu yıl yakılan mumlar Mescid-i Aksa içerisinde yakılmış ilk sekiz mum (tamamı) olma özelliğine sahiptir. Tüm bunları göz önüne aldığımızda Aksa’nın doğu avlusunun henüz ilan edilmemiş bir Yahudi Tapınağı olarak kullanıldığını görmekteyiz.
Tüm bu yaşananlara ek olarak 26 Aralık Perşembe günü uzun yıllar boyunca Aksa kapılarında yapılan Hanuka dansının Mescid-i Aksa’nın içinde yapıldığına şahit olmaktayız. Verilere göre, Mescid-i Aksa içinde Talmudik ritüellerin uygulanmasının tarihte bir ilk olması da mümkündür. Bunun yanında Hanuka Bayramı boyunca Aksa içinde Haham Kutsama ritüelleri yapılmış bu da onun Mescid-i Aksa’ya dayatılan yeni Talmudik ritüel olmasını sağlamıştır. Yeni ritüellere ek olarak 13 Ağustos 2024 tarihinde Itamar Ben-Gvir’in korumasında Aksa içinde günlük olarak yapılan tam secde ritüeli, şofar üfleme ritüeli, sabah ve akşam namazları (Yahudilere özel), Bar Mitzvah (erkek çocuklar için düzenlenen yetişkin olma) ritüelleri ve tatil günlerine eklenen namazlar da son yıllarda Mescid-i Aksa’ya dayatılmış ve normalleştirilmiştir.
Dini ritüellerin dayatılması konusunda ise Mescid-i Aksa’nın işgalinden bu yana üçüncü kez bir yerleşimci günlük namaz eşyalarının dördüncüsü olan Tefilin (siyah kuşaklar) giyerek Aksa’ya girmiştir. Buna ek olarak Talit adı verilen namaz şalı, saçaklar (t’sitsit) ve zikir kitabı olan Sidur gibi Yahudi dini eşyaları Aksa içerisine defalarca girmiş ve girmeye devam etmektedir.
Aynı şekilde Eski Şehir’in geceleri Yahudiler tarafından kuşatılması, özellikle Kattanin Yolu ve Esbat Kapısı önündeki Gazali Meydanı’nda 2017’den beri tekrarlanan bir ritüel olarak Menora neredeyse eksiksiz bir şekilde Kattanin Kapısı önünde yakılmaktadır.
3) Siyasi Bağlamda Baskınlar:
Hanuka Bayramının ilk günü Siyonist Bakan Itamar Ben-Gvir’in Ocak 2023’te İç Güvenlik Bakanı olduktan sonra yedinci kez Aksa’ya baskın gerçekleştirmiştir. Buna ek olarak, Aksa Tufanı Operasyonu ve Gazze’ye yönelik soykırım savaşının başlamasından bu yana Ben-Gvir dördüncü baskınını düzenlemiş ve resmi görevine geldikten sonra bir Yahudi bayramında Aksa’ya yönelik bizzat yönettiği üçüncü baskınını düzenlemiştir. Tüm bunlar, Ben-Gvir’in Mescid-i Aksa’nın Yahudileştirilmesiyle ilgili olarak, seçim vaatlerini yerine getirmek ve dini siyonizm taraftarları arasında popülaritesini korumak için Aksa üzerinde çalıştığını göstermektedir. Dini siyonizm taraftarları ise, görevine başladığında ona sundukları on bir maddelik talepler listesinin tamamlanmasını hala beklemektedirler.
Bu yazı Kudüs Araştırmaları Uzmanı Ziyad Ibhais tarafından kaleme alınmıştır, çevirisi Kudüs’te Bugün ekibine aittir.
